محیط جغرافیایی خرقان يا قاراقان - ييلاق ايل شاهسون
بغدادي نام ناحيتي است محدود به اين حدود: مشرق: بلوک زهرا; مغرب : خمسه ; شمال : قزوين ;جنوب : همدان . خرقان داراي سه بلوک است : خرقان افشار، خرقان بکشلو، خرقان قتلو. در کوههاي خرقان ايلات شاهسون معروف ببغدادي که عده آنها پنجهزار نفر است به ييلاق ميروند. قسمتي از اراضي خرقان از رودهاي خررودو کلنجين و آوه و رودک و قسمت عمده بوسيله چشمه سارهاي متعدد مشروب ميشود ازجمله چشمه علي که داراي آب فراوان و در جوار کلنجين و مصرآباد واقع شده در صورتي که چشمه مزبور از اراضي اين دو قريه بيرون مي آيدبهيچوجه از آب آن استفاده نميکنند و اراضي دههاي زيردست از قبيل سراب بادقين و سکمس آباد را مشروب مي نمايد. در اين بلوک معدن نمک ممتازيست و همچنين در کنارجاده شوسه قزوين - همدان که از اين بلوک ميگذرد چشمه آب گوگردي است که اهالي و مسافرين در آن استحمام مي کنند. (از جغرافياي انساني كيهان) ..............................
.................................................................. قاراقان (خرقان) منطقه اي وسيع از بين استانهاي همدان، مركزي و قزوين . امروز بخشي از آن كه در شهرستان رزن استان همدان قرار دارد "دهستان خرقان"؛ بخشي از آن كه در استان قزوين قرار دارد "خرقان شرقي" و "خرقان غربي"؛ و بخشي از آن كه در شهرستان ساوه استان مركزي قرار دارد "بخش خرقان" ناميده مي شود. ..................................................................................................................................................... دهستان خرقان: در قسمت جنوب غربي قزوين قرار دارد و از شمال به رودخانه خررود و دهاتي از دهستانهاي دودانگه، نواحي افشاريه، زهرا و …. استان قزوين، از شرق به دهستان خلجستان شهرستان ساوه، از جنوب قسمتي به دهستان درجزين استان همدان و از مغرب به ناحيه خمسه استان زنجان محصور است. در معجم البلدان آمده است: "خرقان نام قريتي از قراي همدان که بعدها از مضافات قزوين شده است". اين همان خرقان نزديک قزوين است که به نام سه طائفه عمده ناحيه، به سه بلوک خرقان افشار [آوشار]، خرقان بکشلو [بكيشلي] و خرقان قتلو [قوتلو] تقسيم ميشده است. در حال حاضر جاده آسفالته قزوين ـ همدان، دهستان خرقان را به دو قسمت شرقي و غربي تقسيم مي‌نمايد. مركز بخش خرقان غربي "آوه" (نك. آبا-آوه) است كه در ١١٠ كيلومتري جنوب قزوين بر سر راه قزوين ـ همدان قرار دارد. مركز خرقان شرقي، قصبه كلنجين است كه در ٢٤ كيلو متري شرق آوه قرار دارد. كلنجين در گذشته اعتبار بيشتري داشته و مركز تمامي خرقان بشمار ميرفته است. ................................................................................................ خرقان [قاراقان٬ قره قان]: كلمه اى تركى به معانى زير است 1- اقاقى (آغ سالخيم آغاجى)٬ گل ابريشمּ اين كلمه امروزه به همين معنى در تركى خلجى به شكل قاراقان و در تركى خاكاس به شكل خرقان موجود است 2- معادل Qôroxan قرخان مغولى٬ به معنى رود كوچك و يا باريكه آب كوهستانى. 3- در نظام دول تركى٬ قاراخان كسى است كه از طبقات پايين مردم و غيراشرافى٬ به حكومت رسيده باشدּ 4- قاراخان در ميتولوژى تركى به معنى خداى خدايان٬ معادل زئوس يونانيان استּ 5- در ريشه شناسى خرقان٬ نام دولت تركى قاراخانى نيز پيشنهاد شده استּ ............................................................................................... برج هاي دوگانه خرقان خرقان در منطقه اي كوهستاني در جنوب غربي قزوين ، قرار دارد . در اين منطقه دو آرامگاه از دوره سلجوقي بر جاي مانده است . برج اول هشت ضلعي است و بر هر ضلع آن ؛ طرح هاي متنوع آجري نقش شده است . اين برج داراي گنبديدوپوش است كه دو پلكان مارپيچ به آن منتهي مي شود . ارتفاع اين آرامگاه در حدود پانزده متر و قطر بناي آن حدود يازده متر است . براساس متن كوفي موجود در اين بنا ، اين برج در سال 460 ه – ق ساخته شده است . برج دوم – با فاصله حدود سي متر از برج اول – از نظر شكل و ابعاد ، تقريبا ً هم اندازه برج اول است . اين بنا داراي گنبد دو پوش و يك پلكان منتهي به فضاي بين اين دو پوشش است . كتيبه اين برج ، تاريخ 486 ه – ق را نشان مي دهد . برج هاي آرامگاهي خرقان با بيش از پنجاه طرح آجري ، جزء شاهكارهاي آجر كاري معماري ايران به شمار مي روند . ................................................................................................ زلزله سال 81آوج بخش‌هايي از برج‌هاي دوپوش خرقان را به همراه ديواره بنا كه تاريخ ساخت آن به هزار سال پيش (دوره سلجوقيان) باز مي‌گردد، در هم كوبيد و تخريب كرد. از ويژگي‌هاي مهم اين برج‌ها تزئينات آجري است كه از آن به عنوان شكوه معماري دوره سلجوقي ياد ميشود. گنبد هزار ساله برج دوقلوي خرقان كه براثر زلزله سال 81آوج تخريب شده بود، پس از چند سال درسال 1386مرمت و بازسازي شد. ................................................................................................ چشمه معدنی خرقان در کیلومترنود و پنج جاده قزوین – همدان قرار دارد . آب های معدنی خرقان ، پس از مصرف به رود خانه « ابهر رود » که از این منطقه عبور می کند ، می ریزد . آب های چشمه خرقان از دسته آبهای کلروه سدیک و بیکربناته کلسیک گرم با pH اسید و سیلیس است . آب این چشمه در درمان دردهای عصبی ، سیاتیک و رماتیسم موثر است . در عفونت های مجاری تنفسی ، تورم گلو و حلق و برنشیت مزمن به صورت استنشاق بخار و دوش بینی موثر است . ................................................................................................  
شاهسون ها از آداب و رسوم سنتی و قوی برخوردارند . هرچند که از گذشته های دور،از حوادث و خطرات دور نمانده و تحولات زمان بر آنها بی تاثیر نبوده است . قدمت تاریخی شاهسون ها سبب شده آداب و رسوم و شیوه های معیشت آنها برای افراد عادی جذاب و دیدنی باشد ؛ چنان که بازدید از زندگی عشایری ایل شاهسون، یکی از پرطرفدار ترین برنامه های گردشگری در ناحیه ی آذربایجان شرقی و اردبیل به شمار می آید.
شاهسون ها از سجایای اخلاقی خوبی برخوردار هستند و در تیر اندازی و شکار و میهن پرستی مشهور هستند. آنها به زبان آذری صحبت می کنند ومذهب آن ها شیعه است هستند.
برپایی جشن ها و آیین های اسلامی و ایرانی مهم ترین آداب و رسوم آنها به شمار می آید که به شکل های خاصی و رعایت اصول ایل انجام می شود و برای گردشگران بسیار جذاب ، دیدنی و شنیدنی است .
شاهسون ها جشن های خود را در میدان برگزار می کنند ودر عید های مذهبی ازجمله : عید قربان و فطر، پس از نماز عید ،به دید و بازدید یکدیگر می روند. مراسم و آداب ازدواج در میان این ایل از اهمیت زیادی برخوردار است .وقتی پسری خواهان دختری است ، دو نفر از ریش سفیدان ایل را به چادر پدر دختر می فرستند و آنها در صورت توافق ، عهد و پیمان می بندند و خیلی به آن اهمیت می دهند .
پس از خواستگاری ، خانواده داماد برای عروس هدایایی از جمله : روسری ، گردنبند ، آینه ، پارچه و شیرینی می برند . چند روز مانده به تاریخ عروسی ، از مهمانان دعوت به شرکت در مراسم می شود . مهمانان هدایایی به همراه می آورند و به محض نزدیک شدن مهمانان ، داماد و همراهان وی ، به اتفاق نوازندگان سازهای محلی به استقبال آنها می روند. مهمانان شام را در چادر خانواده ی داماد می خورند و مبلغی به آشپز و آبدارچی هدیه می دهند. این مراسم چند روز ادامه دارد و در روز آخر، مهمانان به خانه ی عروس رفته و او را همراه خود ، به چادر داماد می آورند. زمانیکه عروس قصد خروج از منزل پدر را دارد ، یکی از افراد خانواده ی او، کمر بند زیبای طلایی به کمرش می بندند . سپس با آینه و جهیزیه ی خود به سمت خانه ی داماد حرکت می کند . هنگامی که عروس به چادر داماد نزدیک شد ، داماد سیب سرخی یا دسته گلی به طرف او پرتاب می کند که در این موقع ،سوارکاران ، هریک به نوبه ی خود به نمایش های محلی می پردازند .
نظرات شما عزیزان:
|
تبادل لینک هوشمند 
مطلب ارسالی ازHamedani
نويسنده: 
